IPUIN KONTAKETA  (PRACTICUM II)

EGUZKIBEGI IKASTOLA (GALDAKAO), H.H. 5A (25 UME)

Modulu laneko ipuina lantzen hasteko, umeei gaurko egunean koloreak landuko genituela azaldu diet, ia koloreak ezagutzen zituzten eta hori konprobatzeko jolas bat egingo genuela (kolore kolore jolasa) azaldu diet, ilusioa egin die eta emozioz saltoka hasi dira.
Jolasa zertan datza azaldu diet; nola bikoteka jarri behar ziren eta batek begiak itxi behar zituela eta bestea gidaria izango zela. Kolore bat esaten nuenean, gidaria itsua zenari kolore hori duen objektu batera eraman behar zion. Hasiera batean gidariak ez zuten asko kontrolatzen eta itsuak kolpeak hartzen zituzten edo beraien artean bultzatzen ziren, baina jolasa aurrera joan den heinean, hobeto kontrolatzen joan dira. Azaldu diegu nola itsua min hartu ezin zuen orduan lasaiago egiten hasi dira eta hobeto joan da.
       
Jolasa zenbait alditan errepikatu eta gero ipuin kontaketara pasatu gara. Ipuin dibertigarri eta polit bat kontatuko niela esan diet eta asko poztu dira, ipuinak oso gustukoak dituztelako. Ipuina “koloreen mundua” izena zuela esan diedanean  interesa erakutsi dute. Ipuinaren irudiak eta istorioa asko gustatu zaie, galdetzen zidaten ia liburua nik egindakoa zen eta ipuinari buruz zergatik ez zieten arrosa eta urdina pertsonaiei uzten nahi zutenera jolasten, ze beraiek nahi zutenera jolasten zuten beti eta horregatik moreak zirela. Hau gero egindako jardueran argi ikusi da.
Ipuina kontaketaren ostean, ipuinarekin esperimentatu dituzten sentimenduak marrazki librearen bitartez adieraztea proposatu diet.  Kolore askotako irudiak egin dituzte, ipuinean agertzen ziren gehienak, baina batez ere kolore morea erabili dute, oso esanguratsua izan da. Neska askok ere arrosaz margotu dute, kolore hori oso gustukoa dutela esanez.  Behin amaituta, euren sentimenduak adierazteko marrazkiak deskribatzen saiatu dira gelakideen aurrean. Gehien gustatu zaien kolorea edo burura etorri zaiena margotu dute. Gehienak pertsonak margotu dituzte kolore desberdinez, beste batzuk etxeak egin dituzte, animaliak... eta beraien azalpenen artean ugariena bere inguruko gauzak margotzea izan da, lagunak, familia, etxea, animaliak....
    
Landutako aholkuei jarraituz, esan behar dut ipuina kontatzerako orduan, nire jarreran zenbait gauzetan erreparatu dudala; ikasleen erritmoa errespetatzen saiatu naiz, motibagarria izaten, ikasleen egoera pertsonalak kontuan hartzen (hizkuntza eta ulerkuntza maila), pazientzia eta gertutasuna izaten, enpatia, afektibotasuna, eta maitasuna transmititzen.  Aktiboa egoten saiatu naiz, ikasleen autonomia bultzatuz,  ikasleekiko interakzioa edukitzen, guztien parte-hartze demokratikoa gauzatzen, ikaslea protagonista bihurtuz.

 Hitz egiterako orduan,erakargarria eta ahozkotasun argia izaten saiatu naiz, esaldi argi eta sinpleak egiten, tonu egokia erabiltzen, erritmo ulergarri batetan, ikasleei egokitutako hiztegia erabilita eta azalpen zehatzak emanez. Giro aldetik, atsegina, alaia, motibagarria eta  erakargarria lortzen saiatu naiz, ziurtasuna eta erosotasuna eskainiz, material egoki eta erakargarriekin eta hurbiltasunez (ikasleen parean jarriz).

Ikuspegi interakzionisten oinarrizko ideiak kontutan hartuz, keinuak eta hotsak erabili ditut, azalpen gehiago eman ditut zalantzak egon direnean, ulertzen zutela ziurtatu naiz galderak eginez. Errealitateko zenbait ezaugarri azpimarratu ditut eta behin eta berriro errepikatu ditut ezagutza hobeto barneratzeko. Ulertzen ez zuten gauzen kontzeptua azaldu ditut, hausnarketa egitera bultzatu diet (“morea daukazue?” galderarekin eta amaierako marrazki margoketaren azalpenarekin) eta azkenik, haurren sormena bultzatu dut ekintza desberdinekin (ipuinaren aurreko jolasarekin eta geroko marrazki librearekin).

Alde batetik, ipuin kontaketaren hasieran, garrantzitsua da, objektuak  izendatu eta identifikatzea eta argibide sinpleak ematea. Bestalde, ipuin kontaketan, konparaketak egitea, iritziak ematea, antzeztea, kontaketak egitea eta argibideak ematea eta amaieran egokia da ideia nagusiak laburtzea eta Informazioa sintetizatzea.


Ipuina
KOLOREEN MUNDUA

Koloreen munduan kolore bakoitzak bere izaera du.
Berdea. Berdea oso kolore dibertigarria izateaz gain , oso osasuntsua ere bada!  Naturaren kolorea da. Berdea letxugaren eta belarraren kolorea da!
Eta gainera, berdea umeen mukien kolorea da!! Mmmmm….
Zein kolore polita!!!

Horia . Horia kolore distiratsua da, beti irribarre dago eta oso alaia da!
Horia eguzkiaren kolorea da, mmmm… Zein kolore beroa!      Eguzkiaren kolore horia heltzen zaidanean oso gustura nago!
Eta gainera, parkean jaten ditudan aspito goxoak ere horiak dira!!! Mmmm…
Zein kolore polita!!!

Laranja. Laranja oso kolore indartsua da.
Goizean laranja zukua hartzen dugun bakoitzean energiaz betetzen gara! Wau!
Eta gainera, gure ipuin amaieretako kalabaza goxoak ere laranjak dira!
Zein kolore polita!!!

Marroia. Marroia oso kolore zikina da. Buuuaaaaahhhhhhjj!!!
Marroia, parkean zikintzen naizenean guztietan nire arropetara dator eta gero garbigailura sartu behar izaten dugu!!
Eta gainera, badakizue zer? Marroia  ume guztien kaketan dago!!! Buahhhh…..
Zein kolore polita!!!
Gorria. Gorria bihotzaren kolorea da eta sentimendu guztiak asko bizitzen ditu. Pertsonak asko maite ditugunean gorria haaaaaannnnditu egiten da.
Eta gainera, marigorringo txikiak ere gorriak dira!! Zerk gehiago du kolore gorria? (beraien erantzunak)… Baaaai!!!!
Nahi al duzue sekretutxu bat kontatzea? Pailazoaren sudur borobila ere gorria da!!
Zein kolore polita!!!
Zuria eta beltza. Zuria eta beltza beti elkarrekin doaz, ipurditik lotuta daudelako! Eta badakizue zer? oso gezurtiak dira.
“Zuria dator! Zuria dator! “– esaten dugun bakoitzean, bat-batean zuria ezkutatu eta zas!! Beltza agertzen da!!!
Eta gainera, mendiko behiak eta zebrak ere zuri-beltzak dira!
Zein kolore politak!!!

Aiiiii… Bi kolore geratzen zaizkigu!: Urdina eta arrosa.
Arrosa eta urdina oso kolore eskuzabal eta ausartak dira eta gainera beti jolasean daude! Yupiii!!
Baina arrosari pentsatzea eta erabakitzea debekatu zioten. Bakarrik panpinekin jolastea usten zioten.
Urdinari aldiz, negar egitea eta beldur edukitzea debekatu zioten. Ooohhh! Bakarrik pilotarekin jolastea usten zioten.
Baina, badakizue zer? Arrosari pilotarekin jolastea asko gustatzen zitzaion eta aldiz, urdinari panpinekin jolastea.
Orduan, egun batean beraien jostailuak trukatu egin zituzten.
- Arrosa, baina zergatik zaude pilotarekin jolasten? Urdina bihurtuko zara!!! – esan zuen laranjak. Zu arrosa zara eta panpinekin jolastu behar duzu!!
Eta orduan arrosa oso oso triste jarri zen. Beraz, urdina eskutik heldu eta elkarrekin ihes egitea erabaki zuten.


Horrela, urruti egonda, askatasun osoz nahi zutenera jolasten zuten! Negar egin nahi zutenean negar egiten zuten!  Honela, erabakiak hartzeko aukera lortu zuten!

Eta orduan arrosak esan zuen:
Ideia bat bururatu zait urdintxo.  Beti pozik eta aske bizitzeko… nahastu egingo gara eta kolore berri bat sortuko dugu!!! Horrela ez gaituzte inoiz aurkituko!!!

Eta zas!!! Kolore morea jaio zen!
Zein kolore polita!!!
Oso kolore azkarra, bizia, ausarta, sentikorra,  dibertigarria, askea eta alaia da!! Eta gainera beldurra daukan bakoitzean kolore moreak negar egiteko aukera du. Orain gainera, moreak nahi duenera jolastu dezake inolako oztoprik gabe.
Zein kolore polita!!!

Horregatik, morea aske bizitzea erabaki duten ume guztietan dago.
Zuek morea daukazue???

AHOZKOTASUNA LANDUZ

KOLOREEN MUNDUA" IPUINA

ZER EGINGO DUT?

Itziar Estrella naiz eta nire praktikak Galdakaon, Eguzkibegi ikastolan egingo ditut. HH. 5-ko gelan, 5-6  urteko haurrekin                             .
Modulu Lanan landuko dugun ipuina oso egokia eta interesgarria iruditzen zait, kasu honetan umeen ahozkotasuna lantzeko eta sustatzeko. Modulu Lan hau egiteko CUENTOS PARA ANTES DE DESPERTAR (Nunila Lopez Salamero, Mirian Cameros Sierra) liburuko LOS COLORES ipuina aukeratu dugu.  Eta euskaratzeaz aparte bertsio berri eta egokiago bat sortu dugu haur hezkuntzako umeentzat; “Koloreen mundua”.

Beraz, KOLOREEN MUNDUA deituriko ipuina erabiliko dut haurren ahozkotasuna landu ahal izateko nire practicum II-an, NARRAZIO TESTU bat. Honekin lortu nahi dudana umeen narrazio munduan barneratzen joatea izango da, narraketa landuz. Gero jorratuko ditudan jarduerekin, ekarrizketa eta eztabaida landuko dut ere, iritziak eman ahalko dituzte eta beraien desadostasuna plazaraziz.
Zein da helburua?Zer hatuko dut kontutan?
Ahozkotasuna lantzeko ez dut bakarrik ipuina kontatuko, ipuina hasi baino lehen eta ipuina ostean  jarduera  desberdin batzuk egingo ditut, haurrekin ahozkotasuna landu ahal izateko.
Jardueraren (ipuin kontaketa) aurretik, koloreei buruzko galderak egingo dizkiet, gaian kokatzeko, bere ezagupenak eta interesak jakiteko. Ze kolore ezagutzen dituzte? zeintzuk dituzten gustokoen eta zergatik? kolore ilunak edo argiak gustoko dituzten? beren arropen kolorea errepasatu, gelan dauden objektuen kolorea...
Gero ipuin kontaketari ekingo diot, entonazioari garrantzia emanez eta pertsonai desberdinen ahotsa aldatuz, harridura edo galdera esaldiak azpimarratuz  eta  haurren interbentzioa askea izango da, hau da galderaren bat edo zalantzaren bat baldin badaukate, momentuan argitzeko aukera izango dute, beti ipuinarekin harremanetan dagoen zerbait baldin bada.
 Ipuinaren ostean, haurren ulermena egokia izan bada argitzeko eta ahozkotasuna lantzeko ere zenbait galdera egingo dizkiot ipuina ulertu duten ziurtatzeko eta zalantzak baldin badituzte plazaratzeko denbora utziz.
Ipuinaren jarduerarekin amaitzeko koloreekin harremanetan dagoen joko bat planteatuko dut. Joko honetan, ume bakoitzari kolore bat izendatuko zaio, koloreak errepikatu ahalko dira ume kopuruaren arabera eta ume bakoitzak izendatu beharko du kolore hori duen objekturen bat eta esaldi bat egin. Adibidez: gorria kolorea duena, esan ahalko du: Tomateak gorriak dira. Niri asko gustatzen zait makarroiak tomatearekin jatea.
Jokoaren beste atal bat izango da klasean dauden objektuak bere kolorearekin identifikatzea eta beste esaldi bat egitea eta kolore horri buruz ze pentsatzen duen azaltzea.
Ekintza hauekin koloreak ezagutzeaz aparte, bere ahozkotasuna landuko dut bai galdera erantzunen bitartez eta bai jokoen bitartez.
Guzti hori modu egokian gauzatzeko, zenbait ezaugarri kontutan hartuko ditut; Espazioa (Gelaren antolamenduari, non kontatu ipuina), denbora (zenbat denbora eskainiko diodan ipuinari eta zenbat aurreko eta ondorengo jarduerei), testuinguruari, ipuin kontalariari (kasu honetan ni izango naiz); jarrera, entonazioa, baliabide materialak eta keinuak, umeen jarrera eta partehartzea, edukiak (zer landuko da) eta hizkuntza (umeei egokitutako hizkuntza erabiliz, beraien ulermena errazteko helburuarekin).